Trong hai năm qua, nhiều nhà giáo như tôi đã phải dạy học trên những nền tảng trực tuyến, về việc giao bài tập, dạy học qua màn hình và chưa bao giờ trực tiếp gặp gỡ các học sinh của mình. Tuy nhiên, khi chúng ta bắt đầu quay trở lại với các lớp học truyền thống, với tư cách là giáo viên, chúng ta sẽ phải suy ngẫm làm thế nào để có thể làm quen và tương tác với học sinh của mình một lần nữa, theo một hướng khác. Thay vì áp dụng những cách dạy học như trước đây, ta nên học cách xây dựng lại phương pháp giảng dạy của mình. Tuy nhiên làm được điều này, ta phải xem xét lại những việc mình đã làm từ trước.
Tổng quan chung về những lợi ích của việc thiền trong giảng dạy
Với kinh nghiệm giảng dạy 20 năm, tôi tin rằng thiền định đã uốn nắn và thay đổi những không gian học tập này, cũng như cách tôi nhìn nhận về việc dạy và học. 10 năm trước, một sinh viên đã mời tôi tham gia một thí nghiệm về thiền chánh niệm cho một lớp khoa học, từ đó tôi bắt đầu áp dụng những chiêm nghiệm của bản thân vào công việc giảng dạy một cách trọn vẹn hơn. Việc thiền định này khởi đầu chỉ là một thí nghiệm nhỏ của sinh viên, sau đó nó phát triển thành câu lạc bộ thiền, tiếp đó toàn trường được yêu cầu thực hiện thiền định và cuối cùng nó đã trở thành một phần không thể thiếu của cả cộng đồng. Qua nhiều lần ngồi thiền với các sinh viên, tôi đã thấy nhiều lợi ích được ghi nhận như trong nghiên cứu. Đó là nâng cao sự tập trung, cải thiện cách ứng xử và thậm chí là làm dịu tâm trạng lo âu. Tuy nhiên, điều tôi không thể ngờ là thiền định sẽ thay đổi cách tôi nhìn nhận bản thân với tư cách là một giáo viên, và quan trọng hơn là cách tôi giao tiếp và kết nối với học viên của mình.
7 lợi ích bất ngờ của việc thiền trong giảng dạy
Dưới đây là một vài lợi ích bất ngờ mà thiền định đã thay đổi phương pháp dạy học của tôi:
Mở rộng cách nhìn của tôi về việc dạy và học
Tôi nhận ra rằng quan niệm về kiến thức của chúng ta có thể quá hạn hẹp. Thay vì phát triển toàn diện, chúng ta thường chỉ tập trung vào một phần nhỏ về học sinh và những gì các em có thể làm. Thiền có sức mạnh thay đổi cách chúng ta nhìn nhận những gì diễn ra trong lớp học và mở rộng tầm nhìn của chúng ta.
Tôi rất ngạc nhiên trước sự sâu sắc và hiểu biết thấu đáo của một số học sinh cá biệt. Mặc dù các em thường gặp khó khăn với chương trình đào tạo nhưng khả năng đào sâu vào suy nghĩ của chính các em thực sự truyền cảm hứng. Nó khiến tôi có cái nhìn khác về các học sinh và xem xét lại vai trò của mình với tư cách là một người thầy. Thay vì lấp đầy tâm trí học sinh bằng nhiều nội dung và kiến thức hơn, tôi lại tập trung phát huy tài năng, niềm đam mê và năng khiếu của các em.
Thiền định cải thiện việc học của học sinh
Một ngày nọ, tôi đưa một nhóm học sinh tham gia thiền định về các chủ đề nghiên cứu lịch sử. Sau khi kết thúc, một cậu học sinh ngồi đối diện với tôi đã chia sẻ rằng em ấy đã thấy một cung điện, nhưng chỉ là hình ảnh mặt trước của cung điện đó. Em nói rằng mình không thể tiến trong cung điện, không biết nó thuộc về ai, cũng như không thể trả lời bất kỳ câu hỏi nào khác. Tôi đã khuyến khích em về nhà thiền vào ban đêm và xem liệu em có thể thấy một cung điện khác trông giống như cung điện em đã thấy không. Hôm sau, cậu học sinh lại đến gặp tôi để chia sẻ với tôi một hình ảnh mà em tìm thấy hoàn toàn khớp với bức vẽ của em từ buổi thiền định hôm trước. Hóa ra cung điện đó thuộc về một nhân vật có liên hệ mật thiết với chủ đề nghiên cứu của em. Điều nãy đã đánh dấu một bước ngoặt bất ngờ trong nghiên cứu của cậu học sinh nhỏ. Từ đó, tôi bắt đầu tích hợp thiền định vào tất cả các các bài nghiên cứu dành cho học sinh và kết quả của các em luôn luôn thành công ngoài mong đợi.
Thiền định giúp tôi nhìn nhận bản thân và các lớp học của tôi theo một chiều hướng khác
Như đã đề cập trước đó, thiền định không chỉ giúp tôi đánh giá khách quan hơn về các học sinh, mà còn giúp các em nhìn nhận tôi theo một chiều hướng tích cực hơn. Sau mỗi buổi thiền, tôi luôn yêu cầu các học viên chia sẻ và suy ngẫm về trải nghiệm của các em. Thông thường, các em thường trở nên đa cảm và cởi mở hơn về những trải nghiệm đó. Thiền định luôn là cầu nối để chúng ta bộc lộ cảm xúc với nhau một cách an toàn và trung thực. Tôi nhận thấy điều này hoàn toàn đúng với cảm xúc bên trong của tôi cũng như các học sinh, vì tôi đã có thể chia sẻ với các em về suy nghĩ của mình.
Thiền định có thể lan tỏa tới cộng đồng
Không mất nhiều thời gian để một thí nghiệm khoa học đơn giản về lợi ích của thiền định phát triển thành một câu lạc bộ thường kỳ và sau đó trở thành một phần quan trọng trong cộng đồng trường học. Trong vòng một năm tích cực thiền định với các học viên, tôi được dẫn dắt các buổi thiền định tại các hội nghị của trường, các cuộc họp của khoa, hội thảo cho phụ huynh, và thậm chí trong các chuyến đi thực tế. Đối với tôi, kết quả thú vị và bất ngờ nhất là cơ hội phát triển khóa học kết hợp của riêng tôi có tựa đề Vượt qua Chánh niệm, sau đó cung cấp cho không chỉ học sinh trong trường mà còn lan tỏa cho học sinh trong mạng lưới 12 học khu khác.
Dân chủ hóa lớp học và nuôi dưỡng ý thức cộng đồng.
Lớp học và trường học thường chia thành nhiều cấp bậc. Tôi nhận thấy thiền định có thể dân chủ hóa điều này một cách đáng kinh ngạc. Việc nhìn thấy sinh viên ngồi trong vòng tròn cùng với thư ký, quản trị viên và cựu sinh viên đã thay đổi hoàn toàn không gian học tập. Nó có khả năng tái nhân tính hóa các cá nhân trong trường và từ đó tái nhân tính hóa việc học. Thông qua thiền định, chúng tôi có thể kết nối với học viên theo những cách sâu sắc hơn so với không gian lớp học truyền thống. Tôi đã học được kỹ thuật đơn giản là bỏ bàn học và ngồi thành vòng tròn trên ghế vào tất cả các lớp học của mình, không chỉ những lớp thiền.
Nhìn nhận cái tôi của bản thân
Tôi thực sự tin rằng một buổi tập thiền buổi sáng cho phép tôi không chỉ giải tỏa tâm trí mà còn buông bỏ cái tôi để tôi có thể làm việc mỗi ngày. Là một giáo viên, đặc biệt là một giáo viên mới, hoặc trong một ngôi trường mới, rất dễ bị cuốn vào vòng quay của việc “nên làm” và việc “có thể”. Đôi khi giáo viên tập trung quá nhiều vào việc phải thể hiện tốt và trở nên nghiêm khắc, điều này có thể khiến trải nghiệm học tập của học sinh không được thoải mái. Thiền định đã giúp tôi giải quyết những sự bất an đó và kết nối tốt hơn với học sinh, tin tưởng bản thân hơn và làm những gì tôi tin là tốt nhất cho họ.
Làm chậm lại không gian lớp học.
Giáo viên phải đưa ra rất nhiều quyết định một cách nhanh chóng trong mỗi giờ học, quyết định này nối tiếp quyết định khác chỉ trong tích tắc. Thông qua thiền định, tôi nhận thấy rằng mình đã trở nên tốt hơn trong việc sống chậm lại và cho bản thân một chút thời gian để suy nghĩ trước khi phản ứng. Khi bạn không chỉ phản ứng với những gì đang diễn ra trong lớp học mà còn chủ động định hình nó, điều đó sẽ giúp tạo ra một môi trường tốt hơn và thân thiện hơn, nơi mọi người đều cảm thấy được hòa nhập và an toàn.