Hùng biện là gì? 6+ cách để cải thiện kỹ năng hùng biện

Hùng biện là một kỹ năng được nhiều người nhắc đến và sử dụng ở nhiều lĩnh vực khác nhau, phổ biến nhất là trong lĩnh vực chính trị và truyền thông. Có bao giờ bạn lắng nghe bài hùng biện của một người nổi tiếng và cảm thấy thật ấn tượng?

Đó là bởi vì khả năng sử dụng ngôn ngữ một cách logic, thuyết phục và truyền cảm hứng của họ luôn khiến chúng ta cảm thấy thu hút. Vậy, hùng biện là gì và làm thế nào để cải thiện kỹ năng này? Hãy cùng Smartcom English khám phá qua bài viết dưới đây nhé!

Hùng biện là gì?

Hùng biện là năng lực sử dụng ngôn từ một cách khoa học để trình bày một chủ đề, luận điểm hay quan điểm cá nhân trước công chúng sau cho thuyết phục hoặc truyền cảm hứng đến người nghe.

Hùng biện xuất hiện dưới dạng văn nói và văn viết, nhưng thường được biết đến nhiều hơn với hình thức diễn thuyết trước công chúng. Hùng biện là một kỹ năng quan trọng. Việc có khả năng hùng biện không chỉ đem lại lợi ích cho những diễn giả chuyên nghiệp mà còn cho tất cả mọi người ở mọi ngành nghề khác nhau. 

Bí quyết cải thiện kỹ năng hùng biện

Lựa chọn từ ngữ

Ngôn từ có sức mạnh vô cùng to lớn, đặc biệt là đối với kỹ năng hùng biện. Vốn từ của bạn càng chính xác, đa dạng, việc truyền tải thông điệp càng trở nên hiệu quả. Một chủ đề hùng biện ấn tượng đòi hỏi từ vựng mạnh mẽ không kém.

Ngược lại, một chủ đề thân thuộc lại yêu cầu từ ngữ mang tính hình ảnh, gợi cảm để thu hút sự chú ý từ khán giả.  Vậy nên, trong quá trình chuẩn bị trước đó, bạn hãy dành thời gian để trau chuốt thật kỹ từ vựng sao cho phù hợp và tăng tính sinh động cho bài hùng biện của mình.

Tránh sử dụng những từ ngữ quá sáo rỗng, khuôn mẫu hay không phù hợp với chủ đề bạn đã lựa chọn. Bài hùng biện của bạn sẽ trở nên xuất sắc hơn nhiều đấy!

Chú ý tốc độ nói

Tốc độ nói là nhịp điệu nói nhanh hay chậm của mỗi người. Theo dữ liệu thống kê, một người sẽ nói khoảng 100-120 từ/phút. Đây là tốc độ phù hợp để người nghe có thể nghe hiểu và có thời gian suy nghĩ về nội dung vừa được trình bày.

Việc hùng biện với một tốc độ vừa phải, rõ ràng và dễ nghe là một điều cần thiết để đảm bảo nội dung được truyền tải một cách trọn vẹn. Khi cảm thấy căng thẳng hoặc lo lắng, chúng ta thường có xu hướng đẩy nhanh hoặc giảm tốc độ nói của mình.

Đây là một  điều không nên. Bởi nếu bạn nói quá nhanh, người nghe sẽ có cảm giác bị “cuốn” theo bạn và nếu bạn nói quá chậm, phần lớn khán giả sẽ dễ cảm thấy nhàm chán với điều bạn muốn nói.

Điều quan trọng để giúp bạn cải thiện kỹ năng hùng biện là hãy điều chỉnh tốc độ nói theo từng phần của bài hùng biện và theo cảm xúc của người nghe. Bạn có thể nói nhanh khi chia sẻ những câu chuyện hài hước, ví dụ minh họa và nói chậm hơn khi trình bày những thuật ngữ, khái niệm hay những nội dung quan trọng mà bạn muốn nhấn mạnh với khán giả.

Duy trì sự tự tin

Sự tự tin là yếu tố quan trọng trong cuộc sống nói chung và trong hùng biện nói riêng. Một người đang hùng biện mà trông có vẻ lo lắng, không tự tin sẽ không thể gây ấn tượng với khán giả. Hơn thế nữa, không phải lúc nào quá trình hùng biện cũng sẽ diễn ra như mong muốn. Có thể bạn sẽ bị quên mất nội dung trình bày, bạn bị lo lắng, hoặc có khán giả muốn đặt câu hỏi cho bạn.

Mọi chuyện đều có thể xảy ra! Vậy nên, việc giữ vững phong thái tự tin lại trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Nó sẽ giúp bạn giải quyết vấn đề nhanh hơn và thể hiện được sự chuyên nghiệp của mình. Khi hùng biện, bạn cần giữ bình tĩnh và tự tin khi nói bằng cách hít thở sâu, giữ vai rộng và đứng thẳng. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể giao tiếp bằng mắt với người nghe để tạo sự kết nối và thể hiện sự tôn trọng với họ.

Tận dụng ngôn ngữ cơ thể

Ngôn ngữ cơ thể là một phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ cực kỳ hữu ích của chúng ta và là thứ chúng ta có thể tận dụng. Một người có khả năng hùng biện tốt sẽ có khả năng kiểm soát ngôn ngữ cơ thể tuyệt vời không kém. Cử chỉ của họ sẽ vô cùng chậm rãi nhưng dứt khoát. Cơ thể của họ luôn ở tư thế mở rộng, với tay và chân hướng ra ngoài thay vì hướng vào trong (biểu hiện của một người thiếu tự tin).

Trong quá trình hùng biện, hãy sử dụng cử chỉ tay một cách tự nhiên, linh hoạt. Bạn cũng có thể điều chỉnh biểu cảm của bản thân, ví dụ như nở nụ cười khi chia sẻ một câu chuyện vui vẻ hoặc thể hiện sự nghiêm túc khi trình bày một vấn đề quan trọng. Việc di chuyển cơ thể một cách nhẹ nhàng và thoải mái cũng là điều bạn nên làm. Tuy nhiên, bạn hãy tránh di chuyển quá nhiều hoặc có những cử chỉ gượng gạo khiến người nghe phân tâm.

Khiến khán giả ngạc nhiên

Một bài hùng biện thành công, ngoài việc truyền đạt thông tin, phải thu hút và gây ấn tượng khó quên với khán giả. Đối với những màn hùng biện, những khoảnh khắc bất ngờ sẽ có xu hướng khiến khán giả khi nhớ thông tin tốt hơn, và có cái nhìn tích cực hơn về thông điệp được truyền tải. Bạn có thể sáng tạo ra những “khoảnh khắc bất ngờ” này. Bạn có thể ngừng lại, đặt một câu hỏi giao lưu với khán giả hay thậm chí mang đạo cụ lên sân khấu. Một trường hợp khiến khán giả cực kỳ kinh ngạc và thích thú là khi tý phú Bill Gates mang hẳn đạo cụ là muỗi để thả vào khán phòng khi ông hùng biện về chủ đề “Muỗi, sốt rét và giáo dục” năm 2009. 

Học hỏi từ người khác

Ngoài ra, một trong những bí quyết hiệu quả nhất để cải thiện khả năng hùng biện là học hỏi từ kinh nghiệm của những người khác. Hãy quan sát những nhà hùng biện thành công và phân tích bài nói của họ để học hỏi cách dùng từ, cách dùng cấu trúc câu, cách vận dụng ví dụ minh họa, cách nhấn nhá và tăng kịch tích cho bài hùng biện. Bạn cũng có thể nhờ bạn bè lắng nghe và đưa ra nhận xét để cải thiện phần trình bày của mình. 

Hướng dẫn có bài hùng biện tốt

Bước 1: Lên kế hoạch cho bài hùng biện

Nhà lập quốc Hoa Kỳ Benjamin Franklin đã nói rằng “By failing to prepare, you are preparing to fail” (Tạm dịch: Thất bại trong việc chuẩn bị trước tức là đang chuẩn bị cho việc thất bại). Để có một bài hùng biện thành công, bạn cần chuẩn bị một dàn ý chung với những ý chính và nội dung chủ đề mình muốn nhắc đến.

Bước 2: Chia bố cục bài hùng biện 

Sau khi lên dàn ý chung, việc tiếp theo là bạn cần chia phần hùng biện của mình thành 3 phần:

• Mở bài: Đây là phần quan trọng vì mở bài sẽ gây ấn tượng đầu tiên với khán giả. Một phần mở đầu kém hiệu quả sẽ khiến người nghe không còn hứng thú với nội dung bạn muốn trình bày. Hãy thêm vào các yếu tố gây tò mò để khiến khán giả tập trung hơn. Bạn có thể kể một câu chuyện của bản thân hay nêu ví dụ thực tế để dẫn dắt vào nội dung chính của bài hùng biện.
• Thân bài: Nội dung bài hùng biện là phần bạn sẽ triển khai các ý tưởng của mình. Đây là phần dài nhất và cần được bạn đầu tư nhiều nhất. Nội dung hùng biện phải chính xác, đúng đắn và logic. Ngoài ra, cấu trúc phần thân bài cũng phải có một phần cao trào (climax). Nếu bài hùng biện của bạn bình bình từ đầu đến cuối, bạn sẽ khó có thể tác động mạnh đến suy nghĩ và cảm xúc của người nghe.
• Kết bài: Phần kết bài cũng là yếu tố không kém cạnh phần mở bài. Trong phần này, bạn nên tóm tắt ngắn gọn lại nội dung mình đã hùng biện và một lần nữa nhấn mạnh thông điệp bạn truyền tải. Bạn có thể để lại một câu hỏi tu từ, một lời nhận xét, hay một lời kêu gọi khán giả hành động ngay lập tức.

Bước 3: Chỉnh sửa và tập duyệt trước gương

Sau khi đã chuẩn bị kỹ càng, bạn nên chỉnh sửa lại bài nói một lần nữa và luyện tập hùng biện trước ở nhà. Luyện tập nhiều lần trước gương hoặc ghi âm lại nội dung hùng biện để nghe lại và sửa lỗi là cách hiệu quả để trau dồi kỹ năng này. Quá trình này sẽ giúp bạn khi nhớ nội dung, điều chỉnh được tốc độ nói phù hợp và đồng thời xây dựng sự tự tin khi trình bày trước đám đông.

Các quy tắc khi hùng biện

Phát minh (Invention)

Xác định mục tiêu rõ ràng cho bài hùng biện của bạn là gì. Bạn muốn truyền tải thông điệp gì đến người nghe? Bạn muốn họ làm gì sau khi nghe bài hùng biện của bạn? 

Sắp xếp (Arrangement)

Bài hùng biện của bạn nên được sắp xếp một cách khoa học. Trong phần giới thiệu, bạn cần đề cập đến chủ đề hùng biện và nêu rõ mục tiêu của bạn. Phần thân bài sẽ là nơi bạn trình bày quan điểm một cách thuyết phục nhất. Cuối cùng, bạn nên tóm tắt và nhấn mạnh thông điệp chính cũng như kêu gọi hành động từ người nghe.

Phong cách (Style)

Bạn nên sử dụng ngôn từ phù hợp với đối tượng khán giả. Việc sử dụng từ lóng, chơi chữ hay các kỹ thuật hùng biện không phù hợp có thể gây phản tác dụng và khiến bài hùng biện của bạn trở nên kém sinh động

Ghi nhớ (Memory)

Điều quan trọng là bạn cần ghi nhớ nội dung mình sẽ trình bày. Hãy áp dụng các kỹ thuật và phương pháp ghi nhớ như luyện tập trước gương, flashcard, mindmap, ghi chú,... để hỗ trợ cho phần thuyết trình của mình.

Trình bày (Delivery)

Quá trình truyền tải thông điệp khi hùng biện đòi hỏi bạn kết hợp linh hoạt ngôn ngữ cơ thể, ánh mắt và giọng nói. Kết hợp linh hoạt 3 yếu tố trên sẽ giúp bạn trở thành một nhà hùng biện đầy tự tin và truyền cảm hứng.

Vai trò của kỹ năng hùng biện

Nâng cao khả năng giao tiếp

Hùng biện giúp bạn sử dụng ngôn ngữ một cách linh hoạt, tự tin và thuyết phục, từ đó cải thiện khả năng giao tiếp trong mọi tình huống. Nhờ vậy, bạn có thể dễ dàng xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với mọi người.

Mở rộng cơ hội nghề nghiệp

Kỹ năng hùng biện là một trong những kỹ năng mềm quan trọng được nhiều nhà tuyển dụng đánh giá cao. Nó giúp bạn thể hiện được bản lĩnh và phát huy tốt các thế mạnh của mình. Nhờ vậy, bạn có nhiều cơ hội được ứng tuyển vào các vị trí việc làm hơn và dễ dàng đạt được thành công trong sự nghiệp.

Tư duy cởi mở

Hùng biện mở ra cho bạn những góc nhìn khác nhau và khuyến khích bạn nên cân nhắc chúng. Khi nghiên cứu và chuẩn bị cho bài hùng biện, bạn sẽ tiếp xúc với nhiều quan điểm, ý kiến ​​trái chiều, thậm chí là những góc nhìn hoàn toàn mới mẻ. Điều này giúp bạn phá vỡ những định kiến ​​của bản thân, từ đó nhìn nhận vấn đề một cách đa chiều.

Lợi ích của hùng biện bằng tiếng Anh

[caption id="attachment_5166" align="aligncenter" width="1920"] Các học viên Trại hè IELTS GEN 9.0 tại Smartcom English[/caption] >> Xem thêm: Trại hè Khai phóng IELTS GEN 9.0 >> Xem thêm: Trại hè tiếng Anh: IELTS, trang biện và âm nhạc có gì đặc biệt?

Cải thiện trình độ tiếng Anh

Hùng biện bằng tiếng Anh đòi hỏi bạn sử dụng nhuần nhuyễn các từ vựng và ngữ pháp để diễn dạt ý tưởng một cách rõ ràng và súc tích. Trong quá trình chuẩn bị cho bài nói, bạn sẽ có cơ hội ôn tập lại một số kiến thức đã học và cải thiện trình độ nghe tiếng Anh một cách tự nhiên thông qua việc lắng nghe người khác. Việc tích cực tham gia hùng biện cũng giúp bạn ghi nhớ từ vựng tốt hơn và tăng phản xạ nói. Từ đó, khả năng ngoại ngữ của bạn sẽ trở nên linh hoạt hơn.

Rèn luyện phong thái tự tin

Hùng biện bằng tiếng Anh buộc bạn phải bước ra khỏi vùng an toàn, đối mặt trực tiếp với nỗi sợ hãi khi đứng trước đám đông. Đây là cơ hội giúp bạn đối mặt với nỗi sợ và dần dần xây dựng sự tự tin của mình. Bạn sẽ học được cách sử dụng ngôn ngữ cơ thể, biểu cảm khuôn mặt và giọng điệu một cách hiệu quả để thu hút sự chú ý của khán giả và truyền tải thông điệp một cách trọn vẹn. 

Phát triển khả năng tư duy phản biện

Hùng biện bằng tiếng Anh nói riêng hay hùng biện nói chung đều đòi hỏi bạn phải phân tích kỹ lưỡng chủ đề, thu thập thông tin và đánh giá các ý kiến ​​khác nhau một cách khách quan. Từ đó, bạn sẽ rèn luyện được khả năng lập luận logic, xây dựng luận điểm và đưa ra dẫn chứng thuyết phục để bảo vệ quan điểm của mình. Ngoài ra, hùng biện cũng khuyến khích sự sáng tạo bởi bạn sẽ cần tìm ra những cách tiếp cận mới mẻ và độc đáo trong bài nói của mình.

Trau dồi kiến thức

Không thể phủ nhận hùng biện bằng tiếng Anh là cơ hội giúp bạn trau dồi kiến thức của bản thân về chiều chủ đề khác nhau. Ví dụ, nếu bạn chọn chủ đề về môi trường, bạn sẽ tìm hiểu về các vấn đề ô nhiễm, biến đổi khí hậu, giải pháp bảo vệ môi trường,... Hoặc nếu bạn chọn chủ đề về giáo dục, bạn sẽ tìm hiểu về các phương pháp giảng dạy mới, vai trò của giáo viên học sinh,... Hơn thế nữa, bạn cũng có thể học hỏi từ những người có kinh nghiệm hùng biện, những bạn bè có khả năng hùng biện tốt. Đây là một cơ hội học tập vô cùng hiệu quả mà bạn không nên bỏ lỡ!

Thông qua bài viết trên, Smartcom English đã cùng bạn tìm hiểu về hùng biện, các quy tắc hùng biện cũng như bí quyết để cải thiện kỹ năng này. Học hùng biện hay hùng biện bằng tiếng Anh là một quá trình không hề đơn giản bởi chúng sẽ đem lại những giá trị vô cùng quý giá.