4 Bước Hiệu Quả Để Ba Mẹ Dạy Trẻ Biết Ơn

Nói lời cảm ơn thật dễ dàng. Chúng ta gần như làm điều đó mỗi ngày mà không cần suy nghĩ nhiều. Một người nào đó đưa lại bạn tiền thừa tại một cửa hàng, bạn nói lời cảm ơn. Ở cuối email, bạn viết “Cảm ơn!” ngay trước khi thêm tên của bạn. Và tại những buổi Lễ Tạ ơn, bạn có thể đề cập đến điều gì đó mà bạn biết ơn. Đó có thể là lòng biết ơn tới người đi dạo cùng bạn mỗi ngày, hay một chiếc bàn đầy những chiếc bánh kem ngon tuyệt. 

Nhưng một nghiên cứu mới về chiến lược về nuôi dạy con cái từ dự án Making Caring Common tại Harvard ghi nhận rằng: “Biết ơn không chỉ là nói cảm ơn hoặc nói rằng bạn cảm thấy biết ơn”. Nếu chúng ta muốn giúp trẻ em thực sự bày tỏ lòng biết ơn, người lớn cần phải tiến thêm một bước nữa – họ phải thường xuyên dạy trẻ biết ơn, chú ý (ai hoặc những gì chúng biết ơn) và suy nghĩ về lý do tại sao chúng biết ơn điều đó. Và có một lưu ý rằng: “Bởi vì một vài trẻ có thể cảm thấy khó hiểu tại sao chúng phải biết ơn. Chính vì thế cha mẹ phải chia sẻ hoặc làm mẫu về lòng biết ơn của chính mình.” Từ đó, trẻ em sẽ không chỉ hiểu rõ hơn lòng biết ơn thực sự có ý nghĩa gì mà còn giúp các con “cảm thấy hài lòng về lòng biết ơn của mình”.

Dưới đây là bốn bước chủ chốt để ba mẹ có thể giúp trẻ học cách suy nghĩ về những người và những điều các con biết ơn.

Tập quan sát

Trước hết, để dạy trẻ biết ơn, ba mẹ nên khuyến khích trẻ tập tìm kiếm một người hoặc điều gì đó mà con biết ơn. Bạn có thể giải thích ngắn gọn ý nghĩa của việc cảm thấy biết ơn, chẳng hạn như “Biết ơn là việc đánh giá cao cách ai đó hoặc điều gì đó khiến các con trân trọng vì những gì họ làm cho con.” Ba mẹ và con có thể cùng nhau chơi những hoạt động tìm kiếm lòng biết ơn như “Điều gì đó hoặc ai đó khiến tôi cười” hoặc “Ai đó đã giúp đỡ hoặc hỗ trợ tôi, ngay cả khi tôi không yêu cầu”. 

Suy nghĩ về lý do “Tại sao”

Cho trẻ viết, vẽ hoặc làm một cái gì đó đại diện cho người hoặc điều mà các con cảm thấy biết ơn và hãy khuyến khích con nghĩ về lý do tại sao biết ơn người hoặc điều đó. Trẻ em cũng có thể viết hoặc vẽ nguệch ngoạc câu trả lời của mình cho các câu hỏi về điều chúng biết ơn. Những điều mà các con nên ghi nhớ là:

• Con biết ơn về hành động, phẩm chất hoặc điều cụ thể nào? Ví dụ: nếu con nói rằng con biết ơn giáo viên của mình, một hành động cụ thể có thể là giáo viên của con ở lại muộn sau giờ học mỗi khi con cần thêm trợ giúp về một vấn đề nào đó.
• Họ đã phải từ bỏ hoặc làm gì để con cảm thấy biết ơn? Ví dụ: con có thể thấy rằng giáo viên của con không chấm điểm bài tập về nhà sau giờ học mà lại chấm điểm ở nhà sau giờ làm việc để cô ấy có thể giúp con nhiều hơn ở trường.
• Những hy sinh hoặc hành động đó có ý nghĩa gì đối với con và tại sao? Ví dụ, con có thể quyết định giúp đỡ nhiều hơn cho giáo viên của mình vì cô ấy đã giúp đỡ con rất nhiều. Con có thể cảm thấy không chỉ cảm kích đối với giáo viên của mình mà còn cảm thấy tự hào vì đã làm được điều gì đó tốt đẹp để đáp lại.

Cùng nhau chia sẻ lòng biết ơn

Hãy cùng nhau chia sẻ lòng biết ơn và lý do tại sao bạn biết ơn điều đó. Ví dụ: “Con cảm thấy biết ơn ông nội vì ông luôn làm cho con cười, ngay cả khi con buồn” hoặc “Con biết ơn nơi chúng ta sống vì chúng ta được nhìn thấy cây cối mỗi ngày”. 

Có một mẹo khá hay dành cho ba mẹ: Hãy dành thời gian này để suy ngẫm và chia sẻ lòng biết ơn của chính bạn. Thông thường, chúng ta giữ kín những tâm sự đó với trẻ. Nhưng hãy học cách chia sẻ chúng để các con có thể tin tưởng ba mẹ hơn. 

Biến việc chia sẻ thành một thói quen

Tập thói quen để ý và nghĩ về lòng biết ơn trong cuộc sống hằng ngày. Bạn có thể viết ra giấy ghi chú những người và những điều bạn biết ơn – và lý do tại sao bạn biết ơn – và sau đó dán chúng trên tường trong ngôi nhà của bạn! Hoặc ba mẹ và trẻ có thể thường xuyên hỏi nhau những câu đơn giản như, “Con/ ba mẹ cảm thấy có điều gì đó tốt đẹp với con/ ba mẹ trong tuần này không? Tại sao con/ ba mẹ nghĩ chúng tốt đẹp?”. Và đó là những cách hữu ích nhất để dạy trẻ biết ơn.